«میلان وایشناو[1]» در مقاله 9700 کلمه‌ای با عنوان «ناسیونالیسم مذهبی و آینده هند[2]» با تمرکز بر حزب بهاراتیا جاناتا (BJP) و ایدئولوژی ملی گرای هندوی آن، ظهور ناسیونالیسم مذهبی در هند را مورد بحث قرار می‌دهد و اهمیت هند به عنوان بزرگترین دموکراسی جهان و پیامدهای گسترده تر تحولات سیاسی آن را برجسته می کند.

نویسنده با اشاره به اسناد تاریخی، ریشه‌های ناسیونالیسم هندو را به جنبش‌های اصلاحی قرن 19 می‌داند و سیر تکامل حزب حاکم BJP را از پیشرو آن، Bharatiya Jana Sangh (BJS)، به موقعیت غالب کنونی آن نشان می‌دهد.

وایشناو، ناسیونالیسم سکولار را در مقابل ناسیونالیسم هندو به عنوان دیدگاه‌های رقابتی برای هویت ملی هند مطرح می‌کند و مفهوم هندوتوا و تفاسیر مختلف آن را در جنبش ملی گرای هندو مورد بررسی قرار می‌دهد.

نویسنده به تأثیر بر سکولاریسم اشاره دارد و در مورد راهبردهای تغییر احزاب سکولار در پاسخ به موفقیت حزب حاکم BJP بحث و بررسی می‌کند که چگونه ظهور ناسیونالیسم هندو، سنت‌های سکولار هند را به چالش کشیده است.

 وایشناو با اشاره به قدرت رسیدن حزب حاکم BJP در سال 2014 به رهبری نارندرا مودی نخست وزیرهند،  عوامل مؤثر در این موفقیت را از جمله کاریزمای مودی و توانایی حزب برای ایجاد یک ائتلاف اجتماعی گسترده مورد بحث قرار می دهد. تجدید حیات انتخاباتی BJP بار دیگر یک ناسیونالیسم بدیل را به منصه ظهور رسانده است. ملی گرایی که بر اساس اصول سکولار نیست، بلکه بر این فرض، استوار است که فرهنگ هند با فرهنگ هندو همخوانی دارد.

نویسنده رابطه بین ایدئولوژی ملی‌گرای هندو و سیاست گذاری اقتصادی به رهبری حزب حاکم BJP و همچنین چگونگی تاأثیر گذاری ناسیونالیسم هندو بر سیاست خارجی هند به رهبری دولت مودی را مورد بررسی قرار می‌دهد.

وایشناو می نویسد که اغلب، سیاست مذهبی به ناسیونالیسم اکثریتی خیانت می‌کند و می‌خواهد اساس هویت ملی را به گونه‌ای بازتعریف کند که اقلیت‌های مذهبی را حذف یا به حاشیه براند.

رهبری کنگره ملی هند (یا حزب کنگره) که در بیشتر دوران پس از استقلال بر هند حکومت می کرد، به طور سنتی از تعهد خود به ناسیونالیسم سکولار دفاع کرده است. اما، در عمل، اغلب حزب کنگره ، احساسات مذهبی را به تناسب منافع سیاسی تغییر می‌دهد. گرایشی که در زمان ایندیرا گاندی نخست‌وزیر پیشین هند شدت گرفت. این انحراف از سنت سکولار هند، که خود در ابتدا توسط جراحات خودآزاری حزب کنگره آسیب دیده بود، پرسش‌های دشواری را در مورد آینده سیاسی هند و تعهد دیرینۀ آن به باور «وحدت در تنوع» ایجاد می‌کند.

زمانی که قانون اساسی هند در حال تدوین بود، و حتی قبل از آن، بحث جدی درباره هویت ملی هند و ارزش‌ها و هنجارهایی که باید زیربنای «ایده هند» باشد، وجود داشت.

ناسیونالیسم سکولار تعهد به تمامیت ارضی را با مفهوم فرهنگی کثرت گرایی سیاسی ترکیب می‌کند، در حالی که ناسیونالیسم هندو تمامیت ارضی را با هندوتوا در هم می‌آمیزد.

وایشناو یک نمای کلی از تعامل پیچیده بین مذهب، سیاست و هویت ملی در هند معاصر ارائه می‌دهد که می توان به شرح ذیل تقسیم بندی کرد:

1. 1. تغییر ایدئولوژیک

وایشناو تغییر قابل توجهی را در سیاست هند از ناسیونالیسم سکولار به ناسیونالیسم هندو نشان می‌دهد. به گونه‌ای  که حزب حاکم BJP با موفقیت در جریان ایده‌های حاشیه‌ای قرار می ‌گیرد.

1. 2. پویایی انتخاباتی

تجزیه و تحلیل نشان می‌دهد که موفقیت حزب حاکم BJP فقط ایدئولوژیک نیست، بلکه به دلیل راهبردهای مؤثر انتخاباتی و ائتلاف سازی است.

1. 3. چالش‌های سکولاریسم

وایشناو دیدگاه متفاوتی را ارائه می‌کند که چگونه سکولاریسم در هند، هم توسط نیروهای ملی‌گرای هندو و هم توسط شکست‌های احزاب سکولار به چالش کشیده شده است.

1. 4. عامل رهبری

وایشناو بر نقش حیاتی رهبری نارندرا مودی در ظهور حزب BJP تأکید می‌کند و نشان می ‌دهد که محبوبیت شخصی او عامل کلیدی در موفقیت حزب بوده است.

1. 5. پیامدهای اقتصادی و سیاست خارجی

نویسنده نشان می دهد که ایدئولوژی ملی گرای هندو تأثیر پیچیده ای بر سیاست اقتصادی و خارجی داشته است که اغلب به ایجاد تعادل بین تعهدات ایدئولوژیک و ملاحظات عمل گرایانه  می‌انجامد.

1. 6. عدم قطعیت های آینده

وایشناو پرسش‌هایی را در مورد پایداری بلندمدت سلطۀ ایدئولوژیک و انتخاباتی حزب BJP، بویژه با توجه به تضادهای داخلی در ائتلاف آن، مطرح می‌کند.

1. 7. زمینه جهانی

نویسنده تجربه هند از ناسیونالیسم مذهبی (هندو) را در یک زمینه جهانی گسترده تر قرار می دهد و به روندهای مشابه در سایر کشورها اشاره می کند.

حسنعلی ذکریایی

بازبینی و ویرایش : محمد سعید معزالدین